Kimya-yı Saadet - İmam-ı Gazali - Merve Yayınları-1519

Gökteki yıldızların, sahralardaki kumların, hava zerrelerinin, yağ-mur ve deniz damlalarının, ağaç yapraklarının sayısmca, sayı ve ra-kamla ifade edilemeyen hamdlerle senalar; vahdet divanının sahibi ve azamet sarayının süsleyicisi olan Allah’a mahsustur. Onun birliği-nin delilleri güneş kadar parlaktır. Sıfatlarının azameti kesin deliller-le malûmdur. Onun yüce şanının kemalini ancak yine kendisi bilir, onun ezelî zâtının hakikatine öncesiz bilgisinden başka giden yol yok-tur. O. her türlü eksiklikten münezzehtir. ve Acirc;lem onun hakikatini anla-yamamanın aczi ve şaşkınlığı içerisindedir. Akıl yoluyla onun kemâli-ne ulaşılmaz. Akü yıldızları, ve laquo;Allah nurdur ve raquo; mertebesininin başlangı-cında batar. Küner sahihleri, ve laquo;Ben size can damarınızdan daha yakı-nını ve raquo; merhalesinde ilerlemekten yorgun ve bitkin düşmüştür. Zâtini hakkıyle tanıyamamak, aczini ve kusurunu göstermek, velilik merte-belerinin sonudur. Hamd ve senasından taksiratını itiraf etmek, pey-gamberlerin ona yaklaşmalarının sonudur. Fakat onu tanımaktan ta- mamıyle umud kesmek de uzak bir sapıklıktır. Onu hakkıyle tanımak için benzetme yapmak ve misâl getirmek de faydasızdır. Zira kulluk makamında ve hizmet dairesinde gerekli olan ve laquo;ben ancak insanlan ve cinleri bana ibâdet etsinler diye yarattım ve raquo; İlâhî düştürün mânâsına uyup gereğini yapmak ve hakikî mâbudun, kayıtsız ve şartsız yaratı-cınınşaşılacak işlerini ve azâmetli sıfatlarını düşünmekten bir an ge-ri ve habersiz kalmamaktır. Bcylece bütün âlemdeki nûrun onun nû- runun parıltısı olduğu, onun kudret denizinden seçilip yaşatıldığı an-laşılıp ve laquo;mülk Allah’ındır ve raquo; köprüsünden ve laquo;Allah’tan başka birşey yok-tur ve raquo; manzarasına geçilir.

Milyonlarca salât ve selâm; insanların efendisi, peygamberlerin sonuncusu, seçkinlerin önderi, İlâhî sırların emini ve İlâhî huzurun perdesini açan Muhammed Mustafa’nın pâk ve nûrlu türbesine ve İs-lâm milletinin divanını kuran, şeriat kanunlarını beyan eden ashâ- bma, ehl-i beytine ve bilhâssa yüce kadir sahihleri'Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osmen ve Hz. Ali’ye olsun.

Bundan sonra bil ki, bu dünya ticarethanesinde dolaşan insanoğ-lu boş yere yaratılmamıştır. Hattâ gökteki ve yerdeki bütün zerreler lisan-ı haliyle: ve laquo;Ben boşuna yaratılmadım der. Madde ve ruh tılsımı; değişik işlerin, zıt şekillerin bulunduğu bir hikmet gemisi ve ibret ay-nasıdır. İnsanın dünyadaki varlığının bir başlangıcı var ise de, âhiret- teki varlığı devamlı ve sonsuzdur. Maddî yapısı süfli ise de, mânevi ru-hu ulvîdir. Yaratılışın başlangıcında tıynetine, kötü' ve hayvani vasıf-lar karışıp ve laquo;şübhesiz nefs kötülüğü emreder ve raquo; tuzağına düşmüş ise de, kötülükle mücadele çömleğinde ve iyiliği arama potasında bulanık, çir-kin ve şeytanî sıfatlardan arınıp pâk olur. Ve ve laquo;Ey mutmain nefs, Rab- bine dön ve raquo; nidâsıyle esfel-i safilinden (en aşağı dereceden) kurtulup a’la-yı ılliyyîne (en yüksek dereceye) uçup ulûhiyet kapısında ve Rab- binin sarayının yakınında yuva yapar.

Bilki, esfel-i safilin, nefsanî bir hâl olup şehvet ve kızgınlığa esir olmaktır. A’la-yı illiyyîn ise, rûhani bir derece olup onun vasıtasıyla akıl, kızgınlık ve şehvete hâkim olup ve laquo;Haydi (iyi) kullarımın arasına gir. Cennetime gir ve raquo; hitabına mazhar olan kulların zümresine girer. İnsan, meleklere mahsus bu sıfatla Allahu Teâlâ’nm cemâline o derece ünsiyet peyda eder ki, ondan bir an ayrıldığı takdirde, her türlü ni-met ve rahatlığa sahib olan sekiz cennetle teselli bulmaz. Demek ki, noksan ve aşağı yaratılan kötü nefisler, ancak mücahede ve gerçeği arama ilâcıyle arınabilirler.

Bakır ve pirinci kırmızı altın yapan maddî kimya zor ele geçtiği gibi, insanlık cevherlerini hayvani bulanıklardan arıtıp melekler safi-yetine eriştiren, onu altın gibi paslanmaz ve devamlı yapan mücahede kimyası da zor elde edilir. Bu kitabtan maksat, hakikat ilâcının ecza ve bileşimini okuyucularına kolaylıkla açıklamaktır. Bu sebeble bu kitaba ve laquo;KİMYA-YI SAADET ve raquo; adını verdik. Bağışlayan Allah’tan ni-yaz ederim ki, onu adına uygun ve kimya gibi hizmetelâyık eylesin. Biihâssa bu kimya diğer kimyalardan üstündür. Hattâ kimya adı bu-na hakikat, diğerlerine mecazdır. Çünkü diğer kimyaların değer ve itibarı, bakır ve pirinci paslanmaktan koruyup onlara geçici hayatta bir miktar safiyet vermektir. Bu kimya ise, bizzat büyük nimetlerin ve ebedî hayatın sebebidir.Zira hayvanî sıfatları insani sıfatlara, nef-sanî halleri ıûhbaniyete tebdil eden bu kimyadır ve yine ebedi mut-luluğun rabıtası, sonsuz saadetin vasıtası bu kimyadır.

Alfabetik Fihrist

ve mdash; A ve mdash;

Abdest alma edebleri 103

Abdestin mekruhlan 105

ve Acirc;hiret 92

ve Acirc;hiret dostlarının arkadaşlık hakları 248

ve Acirc;hiretin inkâr edilemeyişi 84

Akid 207

Akraba hakları 266

Alış veriş 205

Allah’ın acaib işleri 644

Allah’ın hakimiyeti 42

Allah’ın cemalini görmek 690

Allah için sevmek 144

Allah için dostluk 142

Allah için düşmanlık 144

Allah marifetinin gizli olma sebebi 699

Allah sevgisinin fazileti 682

Allah sevgisinin sebebleri 684

Allah sevgisinin çaresi * 700

Allah’a olan şevkin mânası 706

Allah’ı tanımak 38

Allah’ı tenzih etmek 40

Allah’a muhalefet edenlere buğz 146

Allah’ı zikretmek 162

Amellerde ihlâs 480

Ameli iptal eden riya 467

Amellerin niyetle değişmesi 613

Ana - baba hakları 266

Arafat’da vakfe 151

Arzulardan vazgeçmek 366

Aşikâre ibâdet etmek 472

Avret yerlerini örtmek 114

Ay içindeki kıymetli günler 143

Azaların birbirlerine bağlantısı 4<ı

Az yemenin fazileti 356

Az yemenin faydalan 357

Az yemenin edeb ve vakitleri 360

ve mdash;B ve mdash;

Bahilliğin ilâcı 441

Balıil kimdir? 439

Bahillik hastalığı 413

Başkalarıyla yemek yemenin edebleri 181

Başkasını tercihin fazileti 438

Batınî edebler 160

Batınî ve zahirî taharet 101

Bedeni fazlalıklardan temizlemek 106

Beden ve duyular 17

Birbirini ziyaret edenlerin yemek edebleri 183

Bitkilerdeki hikmetler 647

Büyük günahlar 528

Büyüklük ve makam sevgisi 447

ve mdash;C ve mdash;

Caddelerin münkerleri 321

Cahil ve alimin ibadetleri 621

Camilerdeki münkerler 319

Can çekişme 718

Can vermenin dehşeti 719

Cehaletin ilâcı 504

Cehaletin tehlikesi 95

Cemaatın fazileti 118

Ceza 660

Cimrilik 423

Cimriliğin kötülüğü 436

Cimrilik hastalığı 413

Cömert kimdir? 439

Cömertliğin sevabı 433

Cumanın edebleri 120

Cuma gününün faziletleri 123

Cuma namazının fazileti 119

Cumanın şartları 119

ve mdash;Ç -

Çalışmak ve ticaret etmek 202

Çarşı ve pazarlardaki münkerler 320

Çeşitli dualar 168

Çocukların hakkı 266

Çocuklann terbiyesi 349

Çoluk - Çocuk ehlinin tevekkülü 670

ve mdash;D ve mdash;

Dağlama 678

Dalâlet 503

Dalâletin ilâcı 507

Davetin edebleri ve icabet 185

Davet sahibi için edebler 187

Davete gitmenin edebleri 186

Denizlerde hikmetler 650

Dilenmek ne zaman helâl olur? 594

Dilin afetleri 374

Din kardeşliği için söz vermek .’. 253

Dine uymanın zarureti 49

Din yolunun geçitleri 355

Dost ve arkadaş haklarını gözetmek 241

Dostlarla yemek yemenin fazileti 182

Dört sözün manası 48

Dünyadaki kötü şeyler 420

Dünyamn kötülüğü' 417

Dünyanın afetleri 414

Dünya işlerinde dini kullanmak 223

Dünyanın büyücülüğü 58

Dünyadaki iyi ve kötü şeyler 60

Dünyanın varlıkları 57

Dünya ve ahiret 55

Dünyada zahidin kanaati 602

Duaların edebleri - Duanın fazileti 167

ve mdash;E ve mdash;

Ef’al 91

Ehl-i sünnet itikadını iyi öğrenmek 88

Emri bil’marufun farz olması 306

Eşyayı tanımak 46

Evlenmenin edebleri 188

Evlenmenin faydaları ve afetleri 189

Evlenmenin zararları 192

ve mdash;F ve mdash;

Fakirlik 585

Fakirliğin dereceleri 595

Fakirliğin edebleri 592

Fakirliğin fazileti 589

Faiz 208

Fazilet, ilimledir 450

Fere 355

Fercin arzusu 366

Fercin arzusuna aykırı hareket 368

Fitre ve zekâtı 128

ve mdash;G ve mdash;

Gafillerin Kur’an ckuması 157

Gaflet 503

Gafletin ilâcı 504

Gazabı teskin 401

Gazali kimdir? 5

Gece virdleri 175

Gıybetin caiz olduğu yerler 391

Gıybetin çeşitleri 387

Gıybet kalb hastalığıdır 389

Gıybetin keffareti 392

Gıybetin şekli 387

Gökler alemi 47

Gönüle gelen kuruntular 611

Günahların giderümesi 535

Günah gizlemek 474

Gündüz virdleri 172

Güzel ahlâkın alâmetleri 347

Güzel ahlâkın fazileti 335

Güzel ahlâkın hakikati : 336

Güzel ahlâk nasıl kazanılır? 338

Güzellik ve cemalin hakikati 685

Gurur 503

Gusul abdesti 105

ve mdash;II ve mdash;

Hac 144

Hac ibadetleri 152

Haccm ibretleri 155

Haccm farziyyet şartları 146

Haccın esrarı 154

Hac nasıl yapılır? 148

Haccm rükünleri 146

Haccm şartları 145

Haccm yasakları 147

Hadesten taharet 102

Hakikatta Allah’dan başkası sevilmez 686

Hamama ait hükümler 107

Haram - Helâl ve şüblıeli şeyler 227

Haram olan semâ 296

Hased 397

Hasedin afetleri 407

Hasedin hakikati 409

Hasedin ilâcı 410

Hased kalbin amelidir 412

Hava ve havada olan şeyler 651

Hayvanlar 648

Helâk edici şeyler 334

Helal ve haramın dereceleri 229

Helâl ve haramı birbirinden ayırmak 233

Helâlin sevabı, haramın cezası 227

Helâya girme adabı 102

Her şeyi mübah görenler 50

Hırs 423

Hırs ve Tama’m ilâcı 432

Hüküm ve idare 322

_ i ve mdash;

tbadet arzusunun değişmesi 479

İbadetlerde riyanm ilâcı 457

ibadetlerde ümidin faydası 564

Icare 211

İdare ve hüküm 322

Ihlâs '. 607

Ihlâsm hakikati 619

Ihlâs ve fazileti 617

İhramın edebleri 149

ihtiyata riayet şartlan 98

ilim 90

ilim öğrenmede gayeler 95

İlim öğrenmek 93

ilmin marifete perde oluşu 30

imamlık ve iktida adabı 118

insanın acziyeti 36

însanm aslı 22

insanın doğuşundaki kabiliyet 26

insanın ihtiyaçları 56

insanın saadeti Allah’ı bilmektir 32

insanın vücudunda olan ilâhı hikmetler 33

însanm yaratılışı 15

îrade 90

İstinca 103

İşlerin aleti, azalardır 341

İşlerden haz duymak 467

İşlerde ölçülü olmak 342

İtikat 89

İyilikle emir, kötülükten nehiy 305

İyi ve kötü huylar 20

ve mdash; K ve mdash;

Kabir azabı 70

Kabir azabından emin olmak 75

Kabir azabı kimler içindir? 74

Kabir azabının sebebi 71

Kaçamaklı konuşmak 384

Kadınlara bakmanın afeti 370

Kadınlarda korunması gerekli, şartlar 195

Kalbin acaib halleri 23

Kalbin askerleri 18

Kalb ile gıybet 388

Kalb perdesinin açılışı 25

Kalbi hazır bulundurmanın çaresi 117

Kalbdeki riyanın ilâcı 469

Kalbin tasarrufu 27

Kalbin varlığı 15

Kalp paralar 216

Karınca sesinden gizli olan riya 465

Kazanç ve ticaretin edebleri 202

Kelâm 91

Kendi hakikatim bilmek 14

Kendini beğenmenin ilâcı 500

Kendini beğenmenin zararları 498

Kendini bilmek Allah’a yoldur 38

Kendini iyi görmenin zararları 510

Kesbin şer’î yollan 204

Kibrin dereceleri 486

Kibrin hakikati ve zararlan 485

Kibrin ilâcı 492

Kibrin ve ucbun ilâcı 481

Kibrin sebebleri 487

Kitaba giriş 9

Kitabın muhtevası 11

Kıbleye dönmek 115

Kinden doğan kötülükler 405

Kıraat ve rükünlerin hakikati 116

Kısa emelin fazileti 714

Kıyamın sırrı 115

Kocanın karısındaki haklan : 201

Komşu hakları : 264

Konuşmanın faydaları 371

Korku 564

Korkunun çeşitleri 576

Korkunun hakikati 572

Korkunun dereceleri 574

Korkunun ilâcı 580

Korkmak ve ummak arasındaki fark 585

Kölelerin hakkı 268

Kötü ahlâkın tedavisi : 340

Kötü akıbet 578

Kötülükten alıkonan kimse 311

Kötülükten alıkoyan kimse 307

Kötülüğe karşılık 404

Kötü söz 399

Kudret 90

Kur’an okumak 157

Kur’an okumanın edebleri .. 158

Küçük günahlar 528

Küçük günahların büyümesi 530

ve mdash; M ve mdash;

Makam ve haşmetin hakikati 448

Makam istemenin yolları 451

Malın afsunu 443

Malın fayda ve zararları 427

Malın iyi yönleri 425

Malın kötülüğü 424

Mal sevgisinin afetleri 423

Malın zararlan 428

Marifetin dereceleri 657

Marifet ve müşahede lezzeti 694

Marifet lezzetini kazanmak 696

Medine ziyareti 153

Mesele 124

Mezarın ölü ile konuşması 721

Mide 255

Mühlikât 334

Mükâfat 660

Mükellefin kendini kontrol etmesi 21

Mürid 352

Münkerler in çokluğu 319

Münker ve Nekirin suali 721

Misafirlikteki münkerler 32i

Müslümanlığın şartlan ' 87

Müşahedenin esası 695

Müminin niyeti amelinden hayırlıdır 609

Mümin, komşu, akraba, hizmetçi hakları 256

Mütevekkilin amelleri 665

Muameledeki adalet ve insaf 215

Mudarebe 214

Muhasebe ve mürakabe 625

ve mdash;N ve mdash;

Namaz 109

Namazm mekruhları 112

Namaz nasıl kılınır? 113

Namazm dış hali 110

Necasetten taharet 101

Nehyi ani’i-münkerin farz oluşu 306

Nehyi ani’l-münker nasıl yapılır? 314

Nehyi münker yapmanın sıfatları 317

Nemmamlığm çeşitleri 394

Nerede ilâç kullanmamalı? 678

Nefsin ayıbları ve tedavisi 344

Nefsin riyazeti 335

Nikâh akdi 193

Nikâhı sonuna kadar yaşama 196

Niyet 607

Niyetin hakikati 608

Niyet ihtiyarî ve sun’î değildir 615

Niyetin karşılığı -. 622

ve mdash;Ö ve mdash;

öfke 397

Öfkenin afetleri 407

Öfkenin neticeleri 398

Öfkeyi kesmenin ilâcı 402

Öfkeyi teskin 401

Öğünülen şeyler 502

ölüm azabının hissedilişi 73

ölüm ve hakikati 63

Ölümü hatırlama şekilleri 712

ölümü hatırlamak 711

Ölümü hatırlamanın kalbe tesir çaresi 713

Ölümün manası 65

ölümün ötesi 67

Ölüm sekeratı 718

Ömre nasıl yapıhr? 153

Öşür zekâtı 127

Övgüyü sevmenin ilâcı 454

Övmenin zararları 386

Övülme ve kötüleme dereceleri 456

ve mdash;O ve mdash;

Organ ve duyulan kullanmak 19

Oruç 138

Oruç tutmak için mübarek günler 143

Orucun farzları 138

Orucun hakikati 140

Orucun sünnetleri 140

ve mdash;P ve mdash;

Peygamberler 92

Peygamberlerin hikâyeleri 581

Peygamberlik ve Velüik 28

ve mdash;R ve mdash;

Reca 564

Recayı elde etmenin ilâcı 567

Recanm hakikati 565

Riba (faiz) 208

Riyazet 352

Riyamn dereceleri 463

Riyazet yolu 344

Riyayı doğuran işler 460

Riya korkusu ile iyiliği terk etmek 475

Rıza 681

Rızanrn şartı 710

Rızanın hakikati 706

Rızanın fazileti 708

Rükü 111

Rükû ve secdenin sırrı 115

Rüya âleminde ölülerin hali anlaşılır 724

Ruhani ateşin şiddeti 80

Ruhani ve cismanî haller 81

Ruhların ayrılığı 66

Ruhun bekası 68

Ruh cehennemindeki azablar 76

Ruhî cennet ve ruhî cehennem 62

Ruh ve mahiyeti 16

ve mdash; S ve mdash;

Sabır 538

Sabrın hakikati 539

Sabrın ilâcı 545

Sabreden fakir 590

Sadaka vermenin fazileti 137

Saf inancın önemi 579

Sahabenin hikâyesi 583

Sahih tevbenin şartı 532

Salâvatın fazileti 167

Satıcı ve müşteri 205

Satılık mal 206

Sa’yin adabı 151

Secdeler 111

Seferin edebleri 281, 285

Seferin çeşitleri 281

Seferden önceki edebler 288

Selefin hikâyeleri 583

Selem satışı 210

Sema’ i 296

Sema’mn haram şekli 296

Sema’nın tesiri ve edebleri 300

Semi’ ve Basar sıfatları : 90

Sevgi 681

Sevginin alâmetleri 703

Sevginin hakikati 683

Sıdk (doğruluk) 607

Sıddıkların ve muttakîlerin murakabesi 629

Sırat 92

Sohbet ve arkadaşlık şartlan 147

Söz gezdirmenin çeşitleri 394

Su içmenin edebleri 180

Sultan ve devlet ricali ile görüşmek 236

Sultanlara yakın olmanın yararı 236

Sultanlardan mal almanın şartları 240

Sultanlardan görev ve mal almak 235

Susmanın fazileti 373

Sülük ...1 352

ve mdash;Ş -

Şevk . 681

Şirket akdi 214

Şükür 538

ve mdash;T ve mdash;

Tabiatçılann durumu 45

Taharet 97

Taharetin sırrı . 114

Tahlil ve Tahmidin fazileti 165

Takriz ve Takdim 3

Tama’ hastalığı 413

Tavafın edebleri 149

Tama’ ve hırsın zararları 430

Tefekkür bahsi 1 638

Tefekkür niçin gereklidir? 640

Tefekkürün hakikati 639

Tefekkürün fazileti 639

Temiz olan sular ve temiz olmayanlar 102

Tenzih 89

Teşbih ve Tahmidin fazüeti : 166

Teşehhüd 112

Tevazuun fazileti 482

Tevbe 521

Tevbenin fazileti 522

Tevbenin farz oluşu i. 524

Tevbenin hakikati 523

Tevbenin kabulü 527

Tevekkülün dereceleri 664

Tevekkülün fazileti 654

Tevekkül ile iman 662

Tevekkülün hakikati 663

Tevekkülü elde etmek 669

Tevekkül nasıl olur? 673

Tevekkülün temeli tevhid 656

Tevekkül sahibinin edebi eri 674

Tevhid ve tevekkül 654

Teyemmüm 106

Ticaret malının zekâtı 127

Ticaretin kolay yönü 218

ve mdash;U ve mdash;

Ucub ve nazlanmanın hakikati 499

Ucbun ilâcı 500

Ucbun zararları 498

Uzletin edebleri 268, 280

Uzletin faydaları 269

Uzun emelin dereceleri 717

Uzun emelden kurtulma çaresi 716

Uzun emelin sebebi 715

Uzletin zararları 275

_ V ve mdash;

Vecd ve Sema’nın helâl ve haramı 291

Veda tavafı 153

Velilerin hikâyesi 581

Verileni almanın edebleri 593

Virdlerin sırası 171

Vücuddaki fazlalıkları temizlemek 168

. ve mdash; Y ve mdash;

Yalanın caiz olduğu yerler 383

Yapılması engellenen işler 310

Yemek cinsleri ve bdquo;... 363

Yemek koymanın edebleri .' 187

Yemekten önceki edebler 179

Yemekten sonraki edebler ..- 180

Yemek sırasındaki edebler 180

Yemek vakti 3Ö2-

Yemek yemenin edebleri 178

Yeraltı madenleri 648

Yıldızlar 652"

ve mdash;Z ve mdash;

Zarar vermeyen riya 471

Zekât 125

Zekâta müstahak sekiz sınıf 129

Zekâtın çeşitleri ve şartlan 125

Zekât nasıl verilir? 123

Zekât vermenin edebleri 131

Zekât vermek için fakir ara 134

Zekât vermenin sırları 130

Zekât ve sadaka almanın edebleri 135

Zikrin hakikati : 163

Ziyafetten dönme edebleri 188

Ziyafetin fazileti 185

Zühd 585

Zühdün dereceleri 600

Zühdün fazileti 598

Zühdün hakikati 596